Biz teknoloji, bilim, iletişim ve diğer alanlarda olan gelişmelere bakarsak en ayrıcalıklı ve rahat yaşayan insanlarız. Yaşamak için daha heyecan verici bir dönem daha olmadı. 21. Yüyzılın gelişmeleri ile yıldızlara ulaşabilir, istediğimiz kişiyle hemen iletişim kurabilir ve istediğimiz hayatı yaratabiliriz. Büyük ve küçük kavramları ise yeni anlamlarıyla gelişim ve ilerlemeye bakış açımızı değiştirdi. Artık bir şirketin veya başka şeylerin büyük veya küçük olması sürdürebilirliği ile bağlantılı. (1)
İlk yazımda da kullandığım bu kısım, günümüz dünyasını en güzel şekilde anlatıyor. Bir saniyede başarılı olabilir ve aklınıza bile gelemeyen alanlarda ilerleyebilirsiniz. Bu yeni dünya bize yeni bakış açıları sunarken sorunları çözmek için yollar da gösteriyor. Bu yazımda koçluğun tanımını yaparken biraz daha sosyal bir seviyeye çıkıp dünya oyunu metaforundan bahsedeceğim. Dünya oyunu metaforu Marilyn Atkinson tarafından sunulmuş yeni bir tanım. Bir koç olarak dünya oyuncusu olmak beni mutlu eden katkılarından biri.
Dünya oyunu nedir?
Çözüm odaklı koçluk yapıcı bir düşünce sistemine sahip. Farklı düşünce yapıları, kapalı uçlu konuşmaları ve otoriter yapıları oluşturuyor. Bunu aşmak için insanların taze bir bakış açısına sahip olmaları gerekiyor. Dünya oyunu taze bakış açısını getirebilecek yollardan biri. Evet/hayır düşünme sistemi insanlara daha dar açıdan baktırırken, dünya oyunu evet /ve düşünme sistemini oluşturuyor. (2)
Evet/ve nedir?
Çözüm odaklı koçluğun en güzel yanlarından biri farketmediğiniz diğer bakış açılarınızı görmeye başlamak. Başka bir deyişle; bir şeyi birden fazla sizi destekleyen şekilde yapabilmek. Beynimiz bir şeyi nasıl deneyimlediğimizden bağımsız her şeyi olumlu algılar. Bir şeyi yaşıyor olmak onu o şekilde kaydetmek için yeterlidir. Tatmin olmama durumuna geldiğiniz noktaya kadar her şey bizim için normaldir. Farklı noktalardan bakmak, başka çözümlerin de olduğunu gösterir. Bu kısmı toparlamak gerekirse; evet/hayır düşünme sistemi bizi iki odakla düşündürürken evet/ve düşünme sistemi bize bütün yelpazeyi gösterir. (3)
Neden oyun?
Marilyn Atkinson bir röportajda dünya oyununu anlatırken gelecekte de devam edebilecek, “ben oynamak ister miyim ?” sorusunu soracağımız ve evet cevabını vereceğimiz bir yaşam oluşturmaktan bahsediyor. Oyun geleceği sürdürebilir şekilde devam ettirmemiz için kullanılan bir metafor. (4)
Bu oyun nasıl oynanır?
Bu oyun Biz olarak oynanır. Biz olmak insanların yaş, cinsiyet, ırk, din, engel, politik ideolojiler, tarih ve meslek farketmeksizin birlik olması ve birleşmesi anlamına geliyor. Bu hepimizin dünyayı daha iyi bir yer yaptığı bir oyun. Biz bir bütünün parçası olarak bütünlüğümüze geri döner ve insanlığın iyiliği için beraber hareket edersek dünya daha güzel bir yer olur. Başka bir deyişle dünyaya daha geniş bakarsak daha zengin bir yaşam yaratırız. (5) Tarihe baktığımızda bu düşünceye ilham olan kişilerden biri Galileo. Galileo mühendis, matematikçi ve birçok ünvana sahip. Fakat, onu ilham kaynağı yapan ünvanlarından biri teleskobun yaratıcısı olması. Galileo teleskobu icat ederek bir gerçeğin nasıl yeniden inşa edilebileceğini gösterdi. İnsanlar Jupiter’in 4 ayını görebiliceklerdi. O zamanın inançları ve gerçeklerine bakıldığında, gökyüzüne bakabilmek akla gelmeyecek bir düşünceydi. Bu icat onun gelecek algısı ve oluşan resme ne kadar bağlı olduğunu gösterdi. (6)
Yazdıklarım genel olarak toparlarsam;
Gerçeklik herkese göre değişen ve anlamı bulunan duruma göre çeşitlilik de getiren bir şey. Bundan dolayı aynı gözüken olaylar ve durumlar farklı şekilde görülebiliniyor. (7) Bu maalesef fikir ayrılıkları ve sonra da dünyanın geleceğini tehlikeye sokabilecek sonuçlara yol açabiliyor. Bizim yapmamız gereken farklılıkları avantaja çevirip Galileo’nun yarattığı gibi potansiyellerimizin birleştiği yeni bir gerçeklik yaratmak.(8) Biz bir şeyin parçasıyız ve o da bizim. Getirdiği farklı bakış açıları ile koçluk bu şekilde çok güzel bir araç. Bir şeyi düşünürken kendimize neden, nasıl, ne ve kim için sorularını sormamız gerekiyor. (9) Bu soruları sorarken kıvılcım anını kullanmamız gerekiyor. Malcolm Gladwell kitabında kıvılcım anı dediğimiz anı şu şekilde tanımlıyor;
Bir fikrin, bir trendin veya davranış biçiminin, herhangi bir nedenle bir eşiği aştıktan sonra hızla yayılmaya başladığı o büyülü nokta.
Kitabın kabında sorduğu “Küçük şeyler nasıl büyük farklar yaratır?” sorusu da gerçekten akılda kalıyor. Bu büyülü nokta insanların biz olarak taze bir bakış açısı yaratmasını sağlayan araç. (10) Bu nokta ile daha sürdürebilir bir gelecek daha hızlı oluşur ve torunlarımıza yaşanabilir bir dünya bırakırız. (11) Yazımı bitirirken izninizle size son bir soru sormak istiyorum; O küçük şeyleri farkettiğinizde hayatınızda nasıl farklılıklar görürsünüz?
(1) 21st Century Coaching Reality, son güncelleme 2018, https://theworldgame.org/en/21st-century-coaching-reality
(2) Podcast: The World Game with Marilyn Atkinson, son güncelleme 26 Mart, 2019, https://erickson.edu/podcast-world-game-marilyn-atkinson
(3) Podcast: The World Game with Marilyn Atkinson, son güncelleme 26 Mart, 2019, https://erickson.edu/podcast-world-game-marilyn-atkinson
(4) Podcast: The World Game with Marilyn Atkinson, son güncelleme 26 Mart, 2019, https://erickson.edu/podcast-world-game-marilyn-atkinson
(5) About WG, erişim 18 Mayıs, 2019,https://theworldgame.org/en/about-wg
(6) Marilyn Atkinson, The Vision Of Galileo – Part one, erişim 16 Haziran, 2019 https://theworldgame.org/en/the-vision-of-galileo
(7) Peter Stefanyi, Facts in a complex world are observer dependent, son güncelleme Mart 2019, https://theworldgame.org/en/facts-in-a-complex-world-are-observer-dependent
(8) Marilyn Atkinson, The Vision Of Galileo – Part one, erişim 16 Haziran, 2019 https://theworldgame.org/en/the-vision-of-galileo
(9) Podcast: The World Game with Marilyn Atkinson, son güncelleme 26 Mart, 2019, https://erickson.edu/podcast-world-game-marilyn-atkinson
(10) Malcolm Gladwell The Tipping Point – Kıvılcım Anı kitabının tanıtım bülteni*
(11) Podcast: The World Game with Marilyn Atkinson, son güncelleme 26 Mart, 2019, https://erickson.edu/podcast-world-game-marilyn-atkinson
Serra İspahani 