Yaratıcılık ✨

🌱

Yaratım

Yaratmak

Bu kelimeler galiba insan doğasını en fazla yansıtanlardan olabilir. En basit açıdan baktığımızda bile bir anlamı var. Günlük hayatlarımızda yemek yaparken birden fazla değişik malzemeyi karıştırıp, yemek yapıyoruz. Ya da bir şey yazarken kalemin mürekkebi ile kağıda orada olmayan bir şeyler çiziyoruz/yazıyoruz.

Okuduğunuz üzere yaratıcılık hayatımızın her alanında bir şekilde var. Farkında olmadığımız zamanlarda bile etrafımız yaratmış olduğumuz şeylere dolu. Geçen günlerde tam da bu konu hakkında “ The Mind , Explained” belgesel serisinin “Yaratıcılık” bölümünü seyrettim ve bu kadar çizim ve renklerle yaşayan bir insan olarak da beni çok etkiledi.

Belgesele göre yaratıcılık nedir?

Yaratıcılık düşündüğümüz kadar mistik ve bulunması zor bir şey değil, bir kasımız. Pratik yaparak o kas daha da güçleniyor ve bize doğal gelecek şekilde rutinimizin parçası oluyor.

Nasıl yaratıcı olunur?

Demin yazdığım gibi yaratıcılık bir kas ve pratikle güçleniyor. Fakat burada süreci hızlandıran çok önemli bir soru var, “Ya olursa?”. Yaratıcılığın formulü olsa bu birşeyleri farklı ve yeni şekillerde birleştirmek. Bu soru kalıbı da işleme merak duygusunu da ekliyor. Başka bir yaratıcı bakış açısını da doğaçlama yapılan tiyatroda görebilirsiniz. Doğaçlama tiyatro yapanlar yaratıcılıklarını “evet, ve…” tekniği ile arttırıyorlar. Bu teknikle doğaçlama sırasında kişiler birbirlerini dinliyor, kendi düşüncelerini ekliyor ve herkesin ortak ürünü olan bir performans ortaya çıkıyor. Başka bir deyişle, yargısız ve iletişime açık bir ortamda kişiler birbirileri ile çalışıyor.

Yaratıcılık ve hayal gücünün farkı

Hayal gücü yaratıcılığın başlangıç noktalarından biri. Her yaratıcı insan hayal gücünü kullanır ama her hayal gücü kuvvetli insan yaratıcı olmayabilir. Üstüne odaklanılmış hayal gücü kişiyi yaratıcı yapıyor.

Nasıl odaklanılır? Yaratıcılığı neler arttırır?

Her şeyden önce merak duygusunu taze tutmak birçok şeyi başlatacaktır. Merak duygusu keşif alanı ve sonuç olarak da yaratıcılığı ortaya çıkartır. Bunu da bir şekle dönüştürecek olursam bir döngüyü temsil eden bir yuvarlak olur. Ne kadar keşfedersek o kadar yaratıcı olur ve bu döngüyü kuvvetlendiririz. Ama yaratıcılık sürecinin dümdüz yukarı çıkan bir çizgi olmadığını hatırlamakta da fayda var. Bu süreçte önemli olan kararlı ve keyifli olmak. Kararlı olmak sizi ileri taşırken, keyif de aksilikleri en kolay şekilde çözmenizi sağlar.

Bunun dışında aramızda üstüne yatmak dediğimiz teknik de oldukça faydalı. Başka bir açıdan bakarsak, bir şeyi akışına bırakıp daha sakin gözlemler yapmak. Bu bazen gerçekten ertesi gün veya başka günlere bırakmak anlamına gelirken, bazen de gün içinde hayal kurmak da olabiliyor.

Son olarak demin de yazdığım gibi odaklanmak yaratıcılığı arttıran önemli yöntemlerden biri. Merak ve odaklanmak formülün en önemli etkenlerinden biri. Üstüne düşünüp adımlar atmazsak çok güzel bir şeye dönüşebilecek bir düşünce uçup yok olabilir. Onun üstüne çalışmalı ve onu somutlaştırmalıyız. Tabi odaklanma yöntemleri oldukça şahsi bir şey olabilir. Bundan dolayı yaratıcılık yolculuğunun keyifli yapacak bakış açıları her zaman faydalı olacaktır. Buna bağlı olarak yazımı bitirirken size bir soru sormak isterim; neler her zaman keyfinizi arttırır ?✨

Not: Belgeseli seyretmiş ve seyretmek isteyen herkes, siz de lütfen fikirlerinizi serraispahani@gmail.com adresi ya da Instagram üzerinden benimle paylaşın.☺️

The Mind, Explained, Creativity , https://www.netflix.com/tr/title/81098586 *

“Kiss the Ground” Belgeseli

Özellikle son zamanlarda doğa dikkatimi çekiyor. Çiçekler, hayvanlar ve doğanın diğer parçalarının hayat kalitemizi ciddi anlamda güzelleştirdiğine inanıyorum. Geçen günlerde doğa hakkında Netflix’de “Kiss the Ground” adlı bir belgesel izledim. İzlerken neredeyse her duyguyu hissettim. Savaşların ve benzer kötü şeylerin uzun vadede dünyadan neler götürdüğünü net bir şekilde anlatırken, insan olarak hangi çözümleri kullanabileceğimizi de anlatıyor. Belgeselin sonunda doğanın doğru yollarla kendini iyileştirebileceğini gördüm.

Belgeselden neler öğrendim ?

Dünyayı kurtarmak düşündüğümüzden de kolay. Toprağın bir diğer adı kir ve bu kir hayati değere sahip. İnsanlar, homosapiens olarak baktığımızda, diğer hayvanlardan çokda farklı değil. Tabi evrimleşmemiz farklı olduğu için aynı değiliz ama; biyolojik olarak benzer şeylerden oluşuyor ve bazı adımlarımızı ilkel beynimizi dinleyerek atıyoruz. Bu noktada doğaya yaklaşabileceğimiz bir alan oluşuyor; doğa ile düşündüğümüzden de bağlantılıyız. Hatta doğaya etki eden yanlış işleme tekniklerinden dolayı bugün sosyal eşitsizlik gibi konular üzerinde çalışıyoruz.

Belgeselde bir çiftçi hikayesini anlatırken “İyi ki batmışım ve biyoçeşitlilik ile tanışmışım.” gibi bir cümle kuruyor. Bence belgeseli en iyi anlatan kelime biyoçeşitlilik olabilir. Bu yazıda amacım bilimsel bir dil ile belgeseli anlatmaktansa bana göre etkili noktalarını paylaşmak olduğu için süreçleri anlatmayacağım. Fakat, çözüm tek tip üretim yapmaktansa, toprakta daha fazla çeşit yetiştirmek. Önemli olan, toprakta daha fazla kökün bulunarak havadan gelen karbonu emmesi. Küresel iklim değişikliklerinin baş sebeplerinden biri de toprağın kuruması ve karbonun yukarı tehlike yaratacak bir şekilde yukarı çıkması. 

İkinci öğrendiğim şey ise, şu an dünyada bunun için uygulamalara başlanmış. Bu konuya kendini adamış birçok kişi seminerler verirken, diğerleri ise toprağı canlandırmak için çalışmalarına devam ediyor. Belgeselde bu kişilerin deneyimlerini de görmek umut vericiydi.  

Yazıyı toplamam gerekirse;

Belgesel beni yukarıda yazdığım ve yazamadığım bir çok etken ile gerçekten etkiledi. Çözümü hap gibi sunması seyretmemi de kolaylaştırdı. İşin güzel tarafı ise, bu hapı birden fazla yolla içebilirsiniz.

Not: Belgeseli seyretmiş ve seyretmek isteyen herkes, siz de lütfen fikirlerinizi serraispahani@gmail.com adresi ya da Instagram üzerinden benimle paylaşın.

Belgesel hakkında videoyu buraya tıklayarak izleyebilirsiniz;

https://youtu.be/K3-V1j-zMZw

Kiss the Ground: Onarıcı Tarım, https://www.netflix.com/tr/title/81321999 *

Minimalizm – 3

İtiraf ediyorum, galiba doğa ve minimalizm hakkında yazmak benim için ayrı keyifli! Kendime her “Hangi konularda yazabilirim?” sorusunu sorduğumda, karşıma bu konular hakkında bir şeyler çıkıyor ve ben heyecanla okumaya başlıyorum. 🌱😊⭐️

Gene bu anlardan birinde, dikkatimi özellikle bir bakış açısı çekti; minimalizm kültürüne daha başka hangi adları verebiliriz? Minimalizm de diğer yaşam kültürleri gibi herkes için aynı anlamı taşımıyor olabilir. Birden eşyalarını hızlı bir şekilde hayattan çıkarma anlamına gelebilir. Fakat bundan önceki yazılarımda ve diğer minimalistlerin çalışmalarında bulunduğu gibi, minimalizm birden elinde torba eşyaları azaltmak anlamına gelmiyor. Bu bir düşünce sistemi. Her minimalistin evinde eşit sayıda eşya bulunmayabilir. Burada önemli olan, yeterli ve anlamlı olanı bulmak için kendimize doğru yollardan yaklaşmak. (1)

Doğru yollar ise basit yaşama alışkanlığımızın gelişmesi ile güçleniyor. (2) Yazıda daha ilerlemeden önceki minimalizm hakkında olan yazılarımı okumayanlara “Basit yaşama nedir?” sorusunun cevabını tekrar vermek isterim; basit yaşamak kolay yaşamak değildir. (3) Kolay yaşamak, anın getirdikleri kısa süreli şeyler de olabilir. Bugünden geleceğe sürdürebilinir basit yaşam ise o yönde ilerleyen alışkanlıklar, dikkat, niyet ve planlama gerektirir. (4)

Peki “daha iyi” yaşamak sizin için nedir?:)

Bu sorunun standart bir cevabı yok, ama şahsi cevaplar verilebilecek sorulardan oluşan bir sistem var. Yaşamınız sizin için nelerin daha iyi olacağını belirler. Dolayısıyla, daha iyi olan şeyler de zamanla değişebilir. Burada önemli bir diğer etken de, daha iyiyi görmek için niyet ederek yaşamak. Bu “daha iyi” zaman ve kişiye göre değişebilir. Bundan dolayı, değişebilecek birden fazla tanım hayatınızda olabilir. Belkide en kullanışlı yöntemlerden biri esnek bir bakış açısı ile bu yolda ilerlemek. (5)

Bu yolda ilerlerken hangi eşyaları nasıl sınıflandırabilirsiniz?

1. Gerekli eşyalar: yemek, ev, kıyafetler gibi olmadan yaşayamayacağımız eşyalar. Kısaca anlatacak olursam, ihtiyaçlarımız.

2. Gerekli olmayan eşyalar: hayatımızı güzelleştirdiği için değer katan eşyalarımız.

3. Bize katkısı olmayan eşyalar: sevdiğimizi düşündüğümüz eşyalar.

Bu sınıflandırmayı yaparken veya yeni bir şey alırken diğer önemli soru da; Bu eşya benim hayatımı ne kadar süre kolaylaştıracak? Bu soru daha farkında adımlar atmanızı sağlayacaktır. Sonuç olarak bugün hayatınıza değer katan/ fayda sağlayan şeyler, yarının işe yaramayan eşyalarına dönüşebilir. (6)

(1) Enoughism, Essentialism, and Other Names for Minimalism, erişim 8 Mayıs, 2021, https://www.theminimalists.com/names/

(2) Take It Simple, erişim 8 Mayıs, 2021, https://www.theminimalists.com/simple/

(3) The Minimalists: Less Is Now, https://www.netflix.com/title/8107466

(4)Take It Simple, erişim 8 Mayıs, 2021, https://www.theminimalists.com/simple/

(5) Redefining Better ,erişim 8 Mayıs, 2021,https://www.theminimalists.com/redefining/

(6) Essentials, Nonessentials, and Junk, erişim 8 Mayıs ,2021, https://www.theminimalists.com/enj/

Minimalizm 2

⭐️Sizce sahip olduğunuz bir eşyayı neler değerli yapar?

👀Hangi özellikleri onu diğer eşyalardan daha fazla kullanabilir hale getiriyor?

💭Bir şeye ihtiyacınız olduğunu nasıl anlarsınız?

İnternetin bu kadar geliştiği ve alışveriş olanaklarının kolaylaştığı bir dönemde yaşıyoruz. Artık ihtiyaçlarınız gerçek anlamıyla bir “Sepete Ekle” yada “Satın Al” tuşu ile kapınıza kadar gelebiliyor. Hatta, alışveriş yaparken siteler “Bunu beğendiyseniz, bunları da beğenebilirsiniz.” gibi kısımlar ile dikkatinizi daha da fazla çekebiliyor. Fakat, bu bazen ihtiyacımızdan daha fazla almamıza yol açabiliyor. Bir kazağı beğendiğimiz için hiç giymeyeceğimiz bir rengini almak gibi şeyler yapabiliyoruz. Minimalizm konusunda yaptıkları çalışmalar ile bilinen Joshua Fields Millburn ve Ryan Nicodemus yeni bellgeselleri “ Less is Now” ile bu anlamda tekrar gündemde. Önceki belgesellerini izlemediyseniz ve konu ilginizi çekiyorsa, seyretmenizi tavsiye ederim.

Bu yazıyı planlarken tekrar “Minimalizm” yazımı okumak ve orada yazdığım tanımı burada da yazmak istedim. Böylece iki yazı arasında daha güçlü bağlar olacağını düşündüm.

Geçmiş yazımda bu anlamda neler dikkatimi çekti?

📍 Minimalizm tanımı; Ne sevdiğini, neyin sana en iyi geldiğini ve gelebileceğini bilmek.

⚖️ Minimalizmi “ihtiyaç dengesi” olarak görmem.

“Less is Now” yeni neler ekledi?

– Bu belgesel ile basit ve kolay kelimelerin farklarını daha net anladım; Minimalizm ile hayatımız basitleşmeye, içeriğine göre sadeleşme de kullanabilinir, başlıyor. Ama bu kolay olanın artması değil, aksine bizim için daha değerli ve ihtiyacımızı karşılayan eşyalara yönelmemiz anlamına geliyor. Daha açık anlatmak gerekirse, T. K. Coleman internet çağında yapılan alışverişi “ Neredeyse sihir!” şeklinde tanımlıyor. Yeni gelişme ve deneyimlerimizi düşündüğümüzde, son derece haklı. Evde bir şeyin eksik olduğunu anlıyor ve 5 dakika içinde bir tuş ile kapımızda bulabiliyoruz. Bu ihtiyaç dengesi korunduğu sürece hayatımızı destekler ama bunu yapabiliyor olmamız, yapmamızı her zaman doğru göstermeyebilir. Yaşam alanlarımızda eşyalardan hareket edemez hale gelmek, hayatı kısıtlamaya başlar. Özetlemek gerekirse, basit yaşamak bir şeyi kullanırken gerçekten ondan ve yaşam alanlarımızdan keyif almak.

– Belgeselde özellikle dikkatimi çeken bir söz vardı; “İhtiyaç yoksa ,1 tane bile fazla.” Bunu yazın kar paltosu giymeye benzetebilirim.

– “Değerli mi? “ ve “Ezbere mi ?” soruları; Bir şeyi gerçekten sizi yansıttığı, hayatınıza fayda sağladığı veya değerli olduğu için mi alıyorsunuz? Yoksa, en moda veya diğerlerinin etkisi ile mi alıyorsunuz?

Yazıyı nasıl toparlarım?

Konuya doğanın bakış açısından bakarsak, ne kadar tüketirsek o kadar çöp üretiriz. Tabi ihtiyaçlarımızı karşılayacak ve keyifli hayatlar yaşayacağız. Ama değer verdiğimiz ve ihtiyacımızdan fazla tükettiğimizde, bu hava ve çevre kirliliği olarak dünyamıza yansıyor. En basit şekilde giymediğiniz ve kullanmadığınız eşyaları bir yere koyun ve ne kadar yer kapladığını görün. Bu sadece dünya için değil, sizin için de gereğinden fazla enerji harcama anlamına geliyor. O eşyaların doldurduğu yerleri size daha fazla keyif veren şeylerle değerlendirebilirsiniz. Böylece, üretkenliğinizde artabilir.

“My Octopus Teacher”

En sevdiğiniz ve her gördüğünüzde içinizi eriten hayvanlar hangileri?

Kendim cevaplamam gerekirse, bu belgeseli seyredene kadar size muhtemelen köpek, koala, kedi ve tilki derdim. Fakat, bu belgesel ile cevabım değişti. Her hayvanı seviyorum. Hepsinin onları özel yapan özellikleri var. Okyanusta kendi köşesinde yaşayan ve ömrüm boyunca diğer hayvanlar kadar da göreceğimi düşünmediğim bir hayvan bu konuda yolumu açtı. Belgesel bana duygunun düşündüğümden daha da geniş bir şey olduğunu gösterdi.

Özellikle son yıllarda ahtapotların karar verme ve hareket etme şekilleri bilim insanlarının dikkatini çekmeye başlamıştı. Fakat, bu belgesel onların ne kadar muhteşem olabileceğini tekrar gösterdi.

Tabi bunlar benim şahsi fikirlerim ve herkeste aynı etkileri yaratmayabilir ama sizlerle bende böyle bir anlam değişikliği yaptıran “My Octopus Teacher” hakkında kısa bir yazı yazmak istedim. Belgeselin sonunu yazmayacağımın sözünü vererek, belgesel hakkında bazı detayları ve dikkatimi çeken olguları sizinle paylaşacağım.

Belgesel nasıl çekildi?

Belgesel Craig Foster’ında bulunduğu bir ekip ile Atlantik Okyanusu’nda yaratıldı. Craig Foster günler boyunca ahtapotu görme merakıyla suya tekrar tekrar daldı. Tam olarak bir lokasyonunu yazmak gerekirse, bu yolculuk Cape Town ile Namibia arasında bulunan 1000 km olan bir deniz ormanında çekildi. (1) Yolculuk boyunca alanında uzman kişilerle de çalışmaya devam ederek, belgesel son halini aldı. (2)

Yeni neler öğrendim? Bu belgeseli diğerlerinden hangi özellikleri farklı yaptı?

Bundan önce seyrettiğim belgesellerde hep doğaya daha objektif bakardım. Doğanın kendi dinamikleri vardı ve onları sadece seyrederebilirdik. Şimdi çoğu açıdan hala bu fikre sahibim ama iletişim, sevgi ve ilginin vahşi bir hayvanı nasıl değiştirdiğini ilk defa bu kadar derinden hissettim. Bu sadece bir belgesel değil, aynı zamanda bir film gibiydi. Ahtapotun her Craig Foster onun yanına daldığında gösterdiği merak huzur veriyordu. Hatta, ona uzanması beni etkileyen ilk sahnelerden biriydi. Sevgi duygusunun neler katabileceğini başka ve yeni bir formda gördüm. Genel olarak bakarsam, belgeselin bende yarattığı ve gösterilen arkadaşlık ilişkisi beni en çok etkileyen yanları oldu. Tabi kamera arkasında inanılmaz bir çalışma var. Bilimsel olarak doğru olması için uzmanlarla çalışılmış ve çekimleri su altında çekim yapabilen bir ekip kurulmuş. Belgesel hakkında daha detaylı bilgilerin bulunduğu sitelere kaynaklarımdan ulaşabilir ve dikkatinizi çeken başka konular da varsa okuyabilirsiniz.

Daha fazla yazarsam sonunu söylemekten ve fikirlerinizi değiştirmekten çekiniyorum. Belgeseli seyretmiş ve seyretmek isteyen herkes, siz de lütfen fikirlerinizi serraispahani@gmail.com adresi ya da Instagram üzerinden benimle paylaşın. 🙂

Kaynaklar:

(1)My Octopus Teacher, erişim 22 Ekim, 2020, https://seachangeproject.com/myoctopusteacher/

(2) The Making of My Octopus Teacher, erişim 22 Ekim 2020, https://stories.seachangeproject.com/the-making-of-my-octopus-teachernbsp

Not:

Hazırlanan görsellerde ve başta kullanılan fotoğraflar Onedio sitesinden alınmıştır.