Etiket: Kelime

Shantell Martin ve Çizgileri

Hayatta aldığınız ve alacağınız kararlar somut bir sembol olsa ne olur? O sembol nasıl büyür/ilerler?

Son zamanların en çok konuşulan sanatçılarından biri olan Shantell Martin, hep çizgileri takip ediyor. Çizgiler nereye nasıl gideceklerini biliyorlar. Onun tek yapması gereken, çizgileri takip etmek. Çizgi, onun için kalemle çizdiğimiz bir şeyden daha fazla. Çizgi, nereye gideceğini bilen ve onu anlatan resimlerin baş kahramanı ve kendini ifade şekli. (1)

Çizgiler ne yapar?

Bu sorudan önce, “Çizgiler neler yaratır?” sorusunu yanıtlamak gerekiyor. Çizgiler resimleri, kelimeleri ve bizi ifade eden her şeyi yaratabilir. Shantell Martin’i izleyene ve dinleyene kadar, kelimeler ile resim figürlerini ayırırdım. Fakat Martin’i izlediğim bir videoda kelimelerin de çizgilerden oluştuğunu duyduğumda yeni bir şey fark ettim; herkes kendini bir şekilde farkında olmadan ifade ediyor. Ben yazıyorum. Ayşe çiziyor. Hakan yazılanları sesli şekilde okuyor. (2)

Bu ne anlama geliyor?

Belki de bütün düşünürlerin ortak soruları olan, “Sen kimsin? Kendini bilmek için neler yapıyorsun?” çok önemli. (3) Kendini bilmeyen kendini tanımlayamıyor ve onu en mutlu eden yoldan uzak bir yerde hayatını yaşadığını düşünüyor. Bu soruları kendimize bazen soramayız ama, cevabını bulduğumuzda tadını çıkara çıkara yaşarız. Bu soruyu kolaylaştırmak gerekirse, “Seni tanımlayan özelliklerin neler? Onları seni en destekleyecek şekilde nasıl yansıtırsın?” soruları da etkili olabilir. Davranışlarımız bizi tanımlayan özelliklerimiz ise, bence kendimiz düşündüğümüzden daha da yakında.

Shantell Martin’e geri dönersek, o “kendin olma” halini nasıl anlatıyor?

Onu seyrederken özellikle merak, özgürlük ve deneyimleme kavramları çok dikkatimi çekti. Onun resim çizme sürecini adım adım anlatacak olursak, tuvale kalemini koymadan önce bir açma ve kapama düğmesi var. Bu düğme neyi açıyor? Düğmeyi açınca, tuval özgürlük , fikir, hayal gücü ve olasılıkların olduğu bir yere dönüşüyor. Çizgi ile resmin iskeleti, ana hattı ve temeli oluşuyor. (4)

Shantell Martin tuvali nasıl dolduruyor?

Anda kalarak çizgilerin oluşturduğu şekilleri tamamlıyor. (5)

Shantell Martin beni neden etkiledi? Nasıl bir farkındalık yarattı?

Kendisiyle uyum içinde, evi bildiğimiz ev gibi değil onunda ev algısını yansıtacak şekilde çizmesi ve cesur olması beni etkiledi. (6)

Bu özellikleri bende “Ben kimim?”, “Kendimi, kendimle uyumlu bir şekilde ifade ediyor muyum?”, “Ben nasıl çizgiler çizerim?”, “Benim çizgilerim nasıl şekiller çıkarır?”, “Hangi duygularımı, değerlerim ve inançlarımı yansıtıyorlar?” gibi kendimle alakalı sorular uyandırdı. Şimdi izninizle ben de size bir soru sormak istiyorum. 🙂 Elinizde olan kullanabileceğiniz bütün kaynakları düşündüğünüzde, bu anlamda siz en iyi şekilde kendinizi nasıl ifade ediyorsunuz?

(1) Martin, Shantell. “How drawing can set you free” Filmed 2020. TED video, 07:47. https://www.ted.com/talks/shantell_martin_how_drawing_can_set_you_free

(2) “The Art of the Line with Shantell Martin”, YouTube Video, 41:18, “ 92nd Street Y ” , 24 Mart, 2020, https://youtu.be/4eEwZnrp2jo

(3) Martin, Shantell. “How drawing can set you free” Filmed 2020. TED video, 07:47. https://www.ted.com/talks/shantell_martin_how_drawing_can_set_you_free

(4) “The Art of the Line with Shantell Martin”, YouTube Video, 41:18, “ 92nd Street Y ” , 24 Mart, 2020, https://youtu.be/4eEwZnrp2jo

(5) “The Art of the Line with Shantell Martin”, YouTube Video, 41:18, “ 92nd Street Y ” , 24 Mart, 2020, https://youtu.be/4eEwZnrp2jo

(6) Martin, Shantell. “How drawing can set you free” Filmed 2020. TED video, 07:47. https://www.ted.com/talks/shantell_martin_how_drawing_can_set_you_free

by Kategoriler: +, Profilde Bulunan LinklerEtiketler: , , , , , , , , , , Yorum bırakın

Dil düşünce sistemimize şekil veriyor mu?

Dil düşünce sistemimize şekil veriyor mu?

Bu, çok basit ama akla gelmeyecek kadar da düşündüren bir soru. Lera Boroditsky bu soruyu cevaplayan çok güzel bir konuşma yaptı. Yaptığı konuşmaya göre, bir dil farklı bir bilişsel dünya demek. Başka bir şekilde yazmak gerekirse, her dil kendi düşünce yapısına ve dolayısıyla düşünme sistemine de sahip.

Dil, düşünce sistemimize nasıl şekil veriyor?

1.Diller arasında inanılmaz bir bilişsel farklılık var.

2.Dil, zamanı nasıl algıladığımızı etkiliyor.

3.Çoğu dilde dilbilimsel cinsiyet var.

4.Olayları tarif ederken diller farklılık gösteriyor.

5.Dil, olayların muhakemesini yapma yetimize yön veriyor.

Bunları daha açık anlatmak gerekirse;

Konuştuğumuz dil zamanı nasıl algıladığımızı etkiliyor ve kullanılan kelimeler düşünme sistemimizi yaratıyor. Örnek olarak sayı saymaktan bahsedebiliriz; varsayın önünüze içine birkaç penguenin bulunduğu bir fotoğraf koydum ve penguenleri saymanızı istedim. Sayı sözcüğü olmayan bir dili konuşuyor olsanız bu isteğim saçma gelebilir. Başka bir örnek olarak da renk algısından bahsedebiliriz. İngilizce’de mavi kelimesinin karşılığı 4 farklı ton olurken, Rusça’da renk tonları açık ve koyu olarak algılanabiliyor.

Bununla beraber, dillerde bulunan dilbilimsel cinsiyet, eril ve dişil ifadeleri, düşünme şeklini değiştiriyor. Köprü kelimesi üzerinden bu daha güzel bir şekilde anlatabilinir; köprü kelimesi Almanca dişil , İspanyolca da ise eril anlama sahip. Bu ne anlama geliyor? Bir Alman köprüyü güzel ve şık kelimeleri ile tarif ederken, bir İspanyol dayanıklı ve uzun kelimelerini kullanıyor.

Başka bir fark ise, olayları nasıl muhakeme ettiğimize yön vermesi. Kaza olma durumunu ele alalım; farzedin kazara vazo kırıldı. İngilizce konuşan birisi vazoyu kimin kırdığına odaklanırken, İspanyol birisi eylemin arkasındaki niyeti hatırlıyor.

Yazıyı toplamak gerekirse;

Biz insanlar inanılmaz bir yeteneğe sahibiz; dil. Dil düşünme sistemimizi yukarıda yazan bulgulardan dolayı şekillendiriyor. Farkında olmadan konuştuğumuz dilin etkilerini yaşıyoruz. Cinsiyet, yön, zaman ve birçok algımız dil ile şekillenebiliyor.

Boroditsky, Lera. “ How language shapes the way we think” Filmed 2017. TED video,14:12. https://www.ted.com/talks/lera_boroditsky_how_language_shapes_the_way_we_think

by Kategoriler: +Etiketler: , , , , , , , , , , , , , , Yorum bırakın