Etiket: Teleskop

Merak nedir?

1.Bize yeni şeyler keşfetmemizi sağlayan duygu.

2.Daha somut anlatmak gerekirse, bir konuyu daha ileri görmemizi sağlayan duygu.

3.Tarihe baktığımızda, bugün kullandığımız şeylerin kökü.

4. İnsanları gökyüzüne bakmaktan oraya gidecek araçları yaptıran şey.

Ted konuşmalarına konu bulmak için baktığımda karşıma “Bunu yazabilirim.” dedirten güzel bir konu çıktı. Konu yapılan bir teleskop hakkındaydı. Konuyu araştırırken bunu merak ile birleştirirsem çok güzel bir yazı olur diye düşündüm.

Bu teleskop neydi?

Dev Macellan Teleskobu, şuan yapılmakta olan dünyanın dünyanın en büyük teleskobu. 2025 yılında yapımı bitecek. NASA’nın yapmış olduğu Hubble Teleskobu’ndan 10 kat daha net görüntüler verecek. (1) Örnek vermek gerekirse, Philadelphia’da bir insan bozuk para tuttuğunda New York’da bu teleskopla paranın kabartmasını, meşalesini, görebilecekler. (2)

Bu görüntü nasıl sağlanacak?

“Bundan 6 yıl sonra kullanıma sunulduğunda dünya üzerinde yer alan en geniş rasathaneye dönüşmesi beklenen GMT, her biri yaklaşık 8.2 metreden oluşan 6 adet yekpare aynadan oluşuyor. Baştan sona yaklaşık 25 metre olan teleskop, 368 metre karelik bir alanı kaplayacak.” (3) Teleskop Şili’de Vallenar, Atacama çölünde olacak. Şuan bir aynası yapılmış ve diğer 4 ayna ise farklı aşamalarda olmak üzere yapılıyor. Aynalar çiçek şeklinde yerleştirilecek. Arizona Üniversitesi Optik Bilimler Fakültesi’nde Asistan Profesör olan Dae Wook Kim, “Evrenin doğduğu zamana ait fotoğraflarını çekmek istiyoruz.” dedi. Bu teleskop ile yıldızların oluşumları ve daha uzakta olan gezegenlerini incelemek istiyorlar. Teleskobun, en temel sayılabilecek, katkılarından biri ise gökbilimcilerin evrenin ebediyetini incelemesini sağlayacak ve temel fizik yasalarımızı test edebilmesi. (4) Evrenin %97’si hala bilinmiyor ve Dev Macellan bu yüzdeyi azaltabilecek icatlardan biri. (5)

Fotoğraf GMTO’dan alınmıştır.*

Bu konu neden önemli?

Demin de yazdığım gibi merak yeni şeyleri keşfetmemizi sağlayan duygu ve Dev Macellan Teleskobu bu duyguyu yansıtan bir gelişme. Bütün detayları yanı sıra, Kim’in “Evrenin doğduğu zamana ait fotoğraflarını çekmek istiyoruz.” (6) sözü çok etkileyici.

Merak neden önemli?

Merakın duygusal, fiziksel, sosyal hatta sağlıksal faydaları var. Bunları anlatmak gerekirse;

1. Hayatta kalmamıza yardımcı olur. Yenilikçilik arayışı ve yenilik,farkında olmamıza ve sürekli değişen çevremiz hakkında bilgi edinmemize yardımcı oluyor. Bu nedenle beyinlerimiz yeni şeylerle karşılaştığımızda dopamin ve diğer iyi hissettiren kimyasalları serbest bırakmak için gelişmiş olabilir.

2. Meraklı insanlar daha mutlu. Araştırmalar, merak seviyelerinin daha yüksek pozitif duygu düzeyleri, daha düşük kaygı düzeyi, yaşamdan daha fazla memnuniyet ve daha fazla psikolojik sağlık ile ilişkili olduğunu gösteriyor. Tabii ki, en azından kısmen, daha mutlu olan insanlar daha çok meraklı olma eğiliminde olabilirler, ancak yenilik bizi iyi hissettirdiği için , diğer tarafa da gitmesi muhtemel görünüyor.

3. Başarıyı arttırır. Araştırmalar, merakın okulda daha fazla keyif ve katılım ve daha yüksek akademik başarı ile işyerinde daha fazla öğrenme, katılım ve performans sağladığını ortaya koyuyor. Sağduyu gibi gözükebilir, ancak ne yaptığımıza daha çok merak ve ilgi duyduğumuzda dahil olmak, çaba göstermek ve iyi yapmak daha kolay.

4. Empatimizi genişletebilir. Başkalarını merak ettiğimiz ve her zamanki sosyal çevremizin dışındaki insanlarla konuştuğumuzda, yaşamları, deneyimleri ve dünya görüşlerini kendimizinkinden daha iyi anlayabiliyoruz. Bir dahaki sefere yabancı biriyle, özellikle de size benzemeyen biriyle onlarla kişisel bir düzeyde iletişime girmeyi ve ne söyleyecekleriyle ilgilendiğinizi göstermeyi deneyin.

5. İlişkileri güçlendirmeye yardımcı olur. Bir araştırma yabancılardan kişisel soruları sormalarını ve cevaplamalarını istedi, süreç bilimcileri “karşılıklı kendini açıklama” diyorlardı. İletişimde gerçek merak gösterdiklerinde insanların daha sıcak ve daha çekici olarak değerlendirildiğini buldular (olumlu ve olumsuz duygu seviyeleri eşin çekicilik ve yakınlık duygularını etkilememiştir). Bu, birine karşı merak göstermenin onlarla yakınlığınızı geliştirmenin harika bir yolu olduğu anlamına geliyor.

6. Merak, sağlık hizmetlerini iyileştirir. Araştırmalar, doktorların hastalarının bakış açılarını gerçekten merak ettikleri zaman, hem doktorların hem de hastaların daha az öfke ve hayal kırıklığı yaşadıklarını ve daha iyi kararlar aldıklarını ve sonuçta tedavinin etkinliğini artırdığını gösteriyor. (7)

Yazıyı toplamam gerekirse;

Merak her alanda çok önemli bir duygu. Merak insanları bir şeyi yapmaya daha istekli ve genel anlamda da açık fikirli yapıyor. Dev Macellan Teleskobu bütün özellikleri, öncelikle evrenin oluştuğu zamanı gösterebilme, ile uzay biliminde 50 yıl yeni buluşlar için yol açacak. (8) Şahsi anlamda konuşursam, ben bir ağabeyle büyüdüm ve Süperman en sevdiğim süper kahraman. En sevdiğim kurgu filmleri için uzay çok güzel bir tema ve “Geleceğe Dönüş” gibi filmlerin de şuanki teknolojiyi nasıl gösterdiğini düşünürsek uzay temalı filmlerin bilim insanlarını bir şekilde etkilediğini düşünüyorum.

(1) Muhsin Bayram, Dev Macellan Teleskobu: Bilmeniz Gerekenler, son güncelleme 9 Kasım, 2017, https://www.technopat.net/2017/11/09/dev-macellan-teleskobu-uzayi-10-kat-daha-net-goruntuleyecek/

(2) Building Giant Magellan, the world’s largest telescope, son güncelleme 18 Temmuz, 2019, https://www.cbsnews.com/news/giant-magellan-telescope-building-the-worlds-largest-telescope/

(3) Muhsin Bayram, Dev Macellan Teleskobu: Bilmeniz Gerekenler, son güncelleme 9 Kasım, 2017, https://www.technopat.net/2017/11/09/dev-macellan-teleskobu-uzayi-10-kat-daha-net-goruntuleyecek/

(4) Jay Bennett, The Deep Space Eye in the Desert, son güncelleme 14 Şubat, 2018, https://www.popularmechanics.com/space/telescopes/a13978782/giant-magellan-telescope-chile-atacama/

(5)Building Giant Magellan, the world’s largest telescope, son güncelleme 18 Temmuz, 2019, https://www.cbsnews.com/news/giant-magellan-telescope-building-the-worlds-largest-telescope/

(6)Jay Bennett, The Deep Space Eye in the Desert, son güncelleme 14 Şubat, 2018, https://www.popularmechanics.com/space/telescopes/a13978782/giant-magellan-telescope-chile-atacama/

(7)Emily Campbell, Six Surprising Benefits of Curiosity, son güncelleme 24 Eylül, 2015, https://greatergood.berkeley.edu/article/item/six_surprising_benefits_of_curiosity

(8)Muhsin Bayram, Dev Macellan Teleskobu: Bilmeniz Gerekenler, son güncelleme 9 Kasım, 2017, https://www.technopat.net/2017/11/09/dev-macellan-teleskobu-uzayi-10-kat-daha-net-goruntuleyecek/