Renklerin Dünyada Yarattığı Benzer Hisler

Yapılan güncel araştırmalardan birinde, renklerin de müzik gibi evrensel bir etkiye sahip olabileceği görüldü. Dünyanın farklı yerlerinden insanlar genellikle aynı renkleri aynı duygularla ilişkilendiriyor.

Bu sonuca nasıl varıldı?

Altıdan fazla kıtada 30 millet ve 4,498 kişinin katıldığı online bir anket dolduruldu.

Daha detaylı bakınca nasıl detaylar bulunuyor?

Johannes Gutenberg Üniversitesi Mainz (JGU) katılımcı ekibinin üyesi Dr. Daniel Oberfeld-Twistel, “Bu kapsamda benzer bir çalışma şimdiye kadar gerçekleştirilmedi.Kapsamlı bir genel bakış elde etmemize ve renk-his ilişkilerinin dünya çapında şaşırtıcı derecede benzer olduğunu belirlememize olanak tanıdı.”dedi.

Oberfeld-Twistel “Bu önemli bir küresel fikir birliğini ortaya çıkardı” diye özetledi. Örneğin, dünyanın her yerinde kırmızı renk hem olumlu bir his – sevgi – hem de olumsuz bir his – öfke- ile güçlü bir şekilde ilişkilendirilen tek renk.” Kahverengi ise, küresel olarak en az hissi tetikleyen renk oldu.

Başka bir açıdan da baktığımzda, bilim adamları bazı ulusal özelliklere de dikkat çekti. Örneğin, beyazın rengi diğer ülkelere göre Çin’de üzüntüyle çok daha yakından ilişkili.

Bazı renkler ortak duygular yaratıyorken, diğer renklerin algılanmaları nelere göre değişebiliyor?

Dr. Daniel Oberfeld-Twistel’e göre, küresel benzerliklerin ve farklılıkların nedenlerinin tam olarak ne olduğunu söylemek şu anda zor. “Bir dizi olası etki faktörü var: dil, kültür, din, iklim, insani gelişme tarihi, insanın algısal sistemi.” diyerek açıklama yaptı ve “Renk-his ilişkilerinin mekanizmaları hakkındaki pek çok temel soru henüz açıklığa kavuşturulmadı.” diye devam etti.

Bununla birlikte, veri tabanı büyüdükçe kendini geliştiren bir bilgisayar programı olan – Oberfeld-Twistel tarafından geliştirilen bir makine öğrenimi yaklaşımının kullanımını içeren derinlemesine bir analiz kullanarak- bilim adamları, tek tek ülkeler arasındaki farklılıkların daha da büyük olduğunu keşfettiler. Coğrafi farklılıkların konuşulan dilleri de etkilediği bulundu.

Neuroscience News,Colors Evoke Similar Feelings Around the World, son güncelleme 12 Eylül, 2020, https://neurosciencenews.com/color-universal-feeling-17010/

Çocuklarda Ten Rengi Algısı

TBWA/Belgium 18 Mart tarihinde Mater Dei İlkokulu’nda Samen Onderwijs Maken (SOM) için çocukların ten rengi algısını ölçen bir deney yaptı. Deneyde öğrencilere boyamaları için bir çocuk figürü verdiler. İlk olarak, çocuğun üstünü yeşil saçını da turuncuya boyamalarını söylediler. Çocuklar direktifi takip ettikten sonra, teni kendi boyamalarını istediler. Çocukların ten rengi için seçtikleri renk dikkatleri çekti. Çocukların hepsi, farklı ten renklerine sahip çocuklar vardı, ten renkleri ne olursa olsun açık pembeyi seçti. (1)

Deneyin devamı 21 Mart Irkçılığa Karşı Uluslararası Günü‘nde yapıldı. Çocuklara bu sefer hiç bir direktif verilmedi. Çocuklar ilkinden farklı olarak, daha çok kendilerine benzeyen şekilde boyadılar. (2)

Açık pembenin önemi nedir?

Demin de yazdığım gibi, çocuklar ten rengi olarak birbirlerinden farklıydı. Çocukların bu seçimi yapması gördükleri insan modelini gösteriyor. Bigumigu’daki yazıda da belirtildiği gibi, “Çocuklar, çevresinde yaşanan gelişmeler ve olaylardan etkilenerek gelişimlerini sürdürür. Medya, öğretiler, yetişkinlerin birbirleriyle ve çocuklarla etkileşimleri çocuklar üzerinde farklı sonuçlar doğurabilir. Edinilen bu bilgiler gelişim çağında olan insanların hayat görüşlerini biçimlendirir.”. (3)

TBWA/Belgium ve SOM bu alanda farkındalığı arttırmak için 7 farklı ten rengi bulunan bir boya seti yarattı. (4) Bundan önce Crayola bu anlamda dikkat çeken markalarda birisiydi. Marka, 1992 yılında “Multicultural” adını verdikleri ve ırk ayırmadan ten renklerinin bulunduğu ürünleri tanıttı. (5)

Deney ne anlatıyor?

Deney dış etkenlerin üstümüzdeki etkisini anlatıyor. Deneyin videosunda Joost Lowyck’inde dediği gibi, “Çocuklar onlara gösterdiğimiz dünyayı görüyor.”. (6) Onlara kendileri gibi olabilecekleri bir dünya göstermemiz gerekiyor.

(1) Oğuz Gazan, Çocukların Gözünden Şaşırtan Ten Rengi Algısı, son güncelleme 23 Temmuz, 2019, https://bigumigu.com/haber/cocuklarin-gozunden-sasirtan-ten-rengi-algisi/

(2) Oğuz Gazan, Çocukların Gözünden Şaşırtan Ten Rengi Algısı, son güncelleme 23 Temmuz, 2019, https://bigumigu.com/haber/cocuklarin-gozunden-sasirtan-ten-rengi-algisi/

(3) Oğuz Gazan, Çocukların Gözünden Şaşırtan Ten Rengi Algısı, son güncelleme 23 Temmuz, 2019, https://bigumigu.com/haber/cocuklarin-gozunden-sasirtan-ten-rengi-algisi/

(4) Oğuz Gazan, Çocukların Gözünden Şaşırtan Ten Rengi Algısı, son güncelleme 23 Temmuz, 2019, https://bigumigu.com/haber/cocuklarin-gozunden-sasirtan-ten-rengi-algisi/

(5) When did you introduce Crayola Multicultural products?, erişim 2 Ağustos, 2019,

https://www.crayola.com/faq/another-topic/when-did-you-introduce-crayola-multicultural-products/

(6) Bostoen, Jeroen, director. TBWA\Belgium – SOM – The Color Experiment. Vimeo, TBWA Worldwide, 2019, vimeo.com/337592638.